Co to jest HTTP/3? Jak działa protokół? Różnice, zalety i porównanie z HTTP/1.1 i HTTP/2. Jakie przeglądarki obsługują? Jak sprawdzić?

Przeglądanie stron internetowych jest możliwe dzięki komunikacji pomiędzy przeglądarkami internetowymi a serwerami, na których znajdują się witryny. Za komunikację odpowiedzialne są protokoły HTTP (Hypertext Transfer Protocol). Nie jest to jednak komunikacja, do jakiej my, ludzie, jesteśmy przyzwyczajeni. 

Przeglądarki i serwery wysyłają do siebie informacje w języku, który serwer jest w stanie odczytać i na niego zareagować. Protokoły HTTP, w tym najnowsza wersja protokołu HTTP/3, o której opowiemy w tym tekście, pozwalają na odczytywanie, przetwarzanie i udostępnianie danych, po to, abyśmy mogli surfować po stronach WWW.

Jakie wersje protokołu HTTP są obecnie w użyciu?

Do teraz powstało kilka wersji protokołu HTTP, jednak obecnie tylko trzy z nich są realnie wykorzystywane. 

Obecnie wykorzystywanymi wersjami protokołu HTTP są:

  • HTTP/1.1 — Jedna z najstarszych wersji protokołu. Powstała w 1997 roku. Jest już przestarzałą i najmniej wydajną technologią HTTP, jednak wciąż często użytkowaną.
  • HTTP/2 — Następca protokołu HTTP/1.1, będący zdecydowanie bardziej wydajny. Protokół HTTP/2 został stworzony przez Google w 2015 roku. To właśnie z niego korzysta większość stron WWW w sieci.
  • HTTP/3 — Najnowsza, najbardziej aktualna i wydajna odsłona protokołu HTTP, o której opowiemy w tym artykule. 😉

Jak działa HTTP/3?

Jak wspomnieliśmy, protokół HTTP/3 jest najnowszą wersją protokołu HTTP, który służy do komunikacji pomiędzy klientami i serwerami. 

W tym przypadku klientem najczęściej nazywana jest przeglądarka internetowa. Przeglądarka, którą obsługuje użytkownik, czyli po prostu internauta, wysyła żądanie o wyświetlenie danej strony do serwera. 

W skrócie, zapytanie to trafia w formie hipertekstu do serwera, który odczytuje je i umożliwia stworzenie połączenia pomiędzy klientem i serwerem, przez które będą udostępniane informacje ze strony WWW. Na protokołach HTTP oparta jest komunikacja w Internecie i możliwe jest wyświetlanie stron internetowych.

Czym jest protokół QUIC oraz UDP i co mają wspólnego z HTTP/3?

Protokół QUIC (czytany podobnie jak angielskie słowo „quick”, czyli „szybki”), to nazwa, jaką z początku przybrał projekt, z którego finalnie powstał protokół HTTP/3. W rzeczywistości nazwy HTTP/3 i QUIC mogą być wykorzystywane niemal wymiennie, jednak aby zachować spójność nazewnictwa, twórcy postanowili nazwać nowy protokół kolejną cyfrą przy oznaczeniu HTTP. 

Aby jednak protokół HTTP/3 mógł w ogóle powstać, musiała zostać stworzona nowa technologia, która umożliwiłaby realizowanie szybszych połączeń. Tą technologią był UDP (User Datagram Protocol).  

UDP jest godnym następcą technologii TCP wykorzystywanej we wcześniejszych wersjach protokołu HTTP. Protokół nowej generacji czasem nazywany „TCP/2” został opublikowany w 2013 roku. Na podstawie działania UDP w 2018 roku został stworzony przez firmę Google protokół HTTP/3 (QUIC).

HTTP/3 jest protokołem najwyższej warstwy komunikacyjnej, a to znaczy, że dotyczy on tylko aplikacji, np. zajmuje się obsługą komunikacji na poziomie przeglądarki internetowej. Za faktyczną komunikację z serwerem odpowiedzialna jest technologia UDP i to ona tłumaczy serwerowi polecenia, które przekazała mu przeglądarka. 

UDP tworzy połączenia bez opóźnień oraz lepiej kontroluje ewentualne przeciążenia komunikacyjne. Serwisy korzystające z QUIC działają po prostu o wiele szybciej, a połączenia realizowane za pomocą tego protokołu są dużo bardziej stabilne. Dzięki wykorzystaniu połączenia UDP zamiast TCP protokół HTTP/3 jest w stanie obejść ograniczenia poprzednich wersji i rozwiązuje wiele ich problemów.

Jakie są główne różnice pomiędzy HTTP/3 a wcześniejszymi wersjami?

HTTP/3 działa podobnie do poprzednich wersji, czyli HTTP/2 oraz HTTP/1.1, tj. używa tych samych metod żądań czy komunikatów jednak koduje je w inny sposób. Dodatkowo raz otwarta sesja zostaje utrzymana aż do jej zakończenia przez klienta. Oznacza to, że jeśli internauta wejdzie na daną stronę WWW, to połączenie pomiędzy przeglądarką a serwerem nie zostanie zerwane, dopóki internauta sam nie opuści strony. Dzięki temu witryny działają szybciej, bo nie muszą wciąż ponawiać połączenia, co było standardem w wersji HTTP/1.1.

Pomiędzy HTTP/1.1 i HTTP/3 można śmiało stwierdzić, że istnieje przepaść technologiczna. Wersja HTTP/2 unowocześniła bardzo wiele aspektów HTTP/1.1, jednak obie wersje wciąż korzystały z tego samego protokołu komunikacyjnego — TCP.

Pomiędzy protokołem HTTP/3 i HTTP/2 są dużo mniejsze różnice niż pomiędzy wersjami HTTP/3 i HTTP/1.1. Najnowsza wersja powstała zaledwie 3 lata po wersji drugiej, kiedy z pierwszą generacją protokołu dzieli ją ponad 20 lat różnicy. Protokół HTTP/3 stał się udoskonaleniem HTTP/2, a jej celem jest budowanie szybkiego i bardziej dostępnego Internetu.

Główną różnicą jest pomiędzy TCP, wykorzystywanym w wersjach HTTP/1.1 i HTTP/2 a UDP jest zmiana sposobu pobierania danych. TCP podczas pobierania wymusza, aby serwer z każdą paczką pobranych plików otrzymał odpowiedź, że została ona odebrana bez błędów. W przypadku pojawienia się błędów całość przesyłu zostaje wstrzymywana. Jest to sposób precyzyjny, jednak niepotrzebnie wydłużający czas przesyłania danych. 

W przypadku UDP usunięto konieczność raportowania, dlatego nawet jeśli w trakcie przesyłu nastąpi jakiś błąd, to pobieranie pozostałych danych nie zostanie wstrzymane, a problem zostanie rozwiązany w następnej kolejności. Wykorzystanie UDP w protokole HTTP/3 umożliwiło przesyłanie danych bez powstawania kolejek i blokad przesyłu. 

Zalety korzystania z protokołu HTTP/3

Korzystanie z protokołu HTTP/3 (QUIC) niesie za sobą wiele korzyści:

  • Szybsze nawiązywanie połączenia z serwerem strony WWW;
  • Szybsze ładowanie się stron internetowych;
  • Szybsze buforowanie plików w serwisach streamingowych (nawet o 30%!);
  • Równoległe i jednoczesne przesyłanie wielu danych — brak blokad połączenia,
  • Bezpieczne połączenia dzięki wykorzystaniu certyfikatu SSL (protokołu TLS);
  • Elastyczne migrowanie połączeń bez konieczności odświeżania — przykładowo, gdy korzystasz ze smartfona i zmieniasz sieć z transmisji danych na Wi-Fi, przeglądarka nie musi wykonywać nowego połączenia z serwerem;
  • Lepsze pozycjonowanie strony — czas ładowania strony jest ważnym czynnikiem rankingowym dla wyszukiwarki Google. Dzięki szybszemu ładowaniu strona może znaleźć się wyżej w wyszukiwaniu.
  • Szansa na lepszą konwersję — czas ładowania strony i jej elementów decyduje również o tym, czy użytkownicy i klienci będą z niej chętnie korzystali. Szybko ładująca się strona może zmniejszyć współczynnik nagłych wyjść ze strony i zapobiec częstemu porzucaniu koszyka zakupowego.

Co lepsze HTTP/2 czy HTTP/3?

Aby móc korzystać z protokołu HTTP/3 niezbędne jest wdrożenie go zarówno ze strony klienta (np. przeglądarki), jak i serwera. Za wprowadzenie nowego protokołu na serwerach odpowiedzialne są firmy hostingowe. Większość przeglądarek wspiera rozwiązanie HTTP/3, czego jednak nie można powiedzieć o wszystkich hostingodawcach. 

Jednak odpowiedź na pytanie, czy lepiej jest korzystać z HTTP/2, czy HTTP/3 jest prosta — jeśli tylko możesz, uruchom na swojej stronie protokół HTTP/3. Działa on zdecydowanie wydajniej. Dzięki protokołowi HTTP/3 użytkownicy odwiedzający Twoją witrynę będą mogli przeglądać ją o wiele sprawniej, co może również mieć pozytywny wpływ na jej poczytność, a nawet konwersję. 

Strona obsługiwana przez HTTP/3 w stosunku do HTTP/2 ładuje się szybciej i szybciej buforuje treści. 

Niemniej korzystanie z HTTP/3 nie zawsze będzie możliwe. Większość popularnych przeglądarek internetowych dostosowała się już do obsługi najnowszego protokołu, jednak nie zrobiły tego jeszcze wszystkie firmy hostingowe. I znając życie, jeszcze przez jakiś czas, nie każdy hostingodawca udostępni taką możliwość — szczególnie w przypadku tanich lub bezpłatnych hostingów. Dlatego ważny jest dobór operatora hostingu, który gwarantuje taką możliwość. 

Jak sprawdzić, czy moja strona może korzystać z HTTP/3?

Aby sprawdzić, czy na swojej stronie możesz uruchomić protokół HTTP/3 skorzystaj z bezpłatnego narzędzia internetowego np. GEEKFLARE. Po wpisaniu swojego adresu WWW szybko dowiesz się, czy Twój operator hostingu oferuje taką możliwość. Jeśli test będzie pozytywny, a nie masz pewności, czy Twój adres korzysta z HTTP/3, wystosuj zapytanie do swojego operatora z prośbą o ewentualne uruchomienie tego protokołu dla swojej strony. Jeżeli jesteś posiadaczem serwera VPS lud serwera dedykowanego, wtedy samodzielnie musisz zająć się instalacją i konfiguracją protokołu.

Tymczasem, jeżeli test pokaże, że Twój hostingodawca nie obsługuje protokołu HTTP/3, a zależy Ci na nieposkromionej szybkości swojej witryny, rozważ zmianę operatora.

Jakie przeglądarki obsługują HTTP/3?

Protokół HTTP/3 jest obsługiwany przez większość popularnych przeglądarek internetowych. Należą do nich m.in. najnowsze wersje przeglądarek:

  • Google Chrome,
  • Microsoft Edge,
  • Mozilla Firefox,
  • Safari,
  • Opera,
  • Internet Explorer.

Jakie strony korzystają z HTTP/3?

Z najnowszej wersji protokołu korzystają zarówno zwykli posiadacze prywatnych stron czy witryn firmowych, jak i znani giganci rynku. Obecnie z HTTP/3 korzysta 24,6% wszystkich stron internetowych. Dla porównania, z wcześniejszej wersji HTTP/2 korzysta aktualnie 46,5% witryn na świecie. 

Coraz silniej uwydatnia się trend, w którym HTTP/2 oraz HTTP/1.1 tracą na zainteresowaniu użytkowników na rzecz intensywnie rosnącego wykorzystania HTTP/3. Zaledwie dwa lata temu, kiedy w rzeczywistości protokół HTTP/3 został udostępniony do komercyjnego użytku, z nowej wersji protokołu korzystało zaledwie około 4% stron WWW. Dziś to już prawie ¼ stron.

Do popularnych stron i serwisów wykorzystujących protokół HTTP/3 należą:

  • Google,
  • Gmail,
  • YouTube,
  • Facebook,
  • Instagram,
  • WhatsApp,
  • Canva,
  • Uber,
  • Sound Cloud,
  • Bitly.

Szybka ściąga — słowniczek pojęć

W tym tekście pojawiło się naprawdę dużo nowych pojęć. Dlatego na zakończenie, aby pomóc ci uszeregować wiedzę w skrócie przedstawiamy znaczenie każdego z nich.

Protokół HTTP — protokół sieciowy umożliwiający surfowanie po Internecie. Dzięki niemu wymieniane są informacje pomiędzy przeglądarką i serwerem hostującym stronę internetową.

HTTP/1.1 — jedna z pierwszych wersji protokołów HTTP. Wciąż wykorzystywana, choć przestarzała.

HTTP/2 — następca protokołu HTTP/1.1. Obecnie najczęściej wykorzystywany protokół w sieci.

HTTP/3 — najnowsza wersja protokołu HTTP umożliwiająca bardzo szybkie ładowanie stron internetowych.

QUIC — protokół sieciowy, na podstawie którego powstał protokół HTTP/3.

TCP — technologia komunikacyjna wykorzystywana w protokole HTTP/1.1 oraz HTTP/2.

UDP — technologia komunikacyjna wykorzystywana w protokole HTTP/3 (QUIC)

Protokół TLS — protokół szyfrowania danych wykorzystywany w certyfikatach SSL.

Certyfikat SSL — certyfikat klucza publicznego zapewniający bezpieczne przesyłanie danych pomiędzy klientami i serwerami poprzez ich szyfrowanie.